Ham deri tüccarları tabaklanmamış deri ihraç etmek için Ticaret Bakanlığından izin almak zorunda kalacak
Kurban Bayramı yaklaşırken hükümet, Bangladeş tarihinde ilk kez ham deri ihracatına duruma göre izin verme kararı aldı. Kimlerin ham deri ihraç edebileceğine ve ihracat için izin verilen miktara bakanlık karar verecektir.
Ham deri tüccarlarının yurtdışına ham deri göndermek için önceden Ticaret Bakanlığından izin almaları gerekecek. Hükümet, bir ham deri ihracatçısına nihai izni vermeden önce, kurbanlık hayvanların ham deri fiyatını, tabakçılardan gelen talebi ve tabakhanelere ham deri arzını değerlendirecektir.
İhracat fiyatının alt sınırı konusunda herhangi bir şart aranmayacaktır.
Ticaret Bakanı Dr. Jafar Uddin ham deri ihracatı hakkında bir açıklama yaptı. Ham derinin de pirinç gibi ihracat prosedürlerini takip edeceğini söyledi. Temel gıda maddesi üzerinde ihracat yasağı olmasına rağmen aromatik pirinç ihraç edilmektedir.
“Bu, ihracatçıların ihracat planlarını ticaret bakanlığına sunmaları gerektiği anlamına geliyor. Tüccarın yurtdışına ham deri göndermesine izin verilip verilmeyeceğini doğrulamak için yerel pazarı inceleyeceğiz,” diye ekledi Dr. Jafar.
Avrupa Birliği de dahil olmak üzere dış pazardaki büyük talebe rağmen hükümet, yerel tabakhane endüstrisinin çıkarlarını korumak amacıyla Bangladeş’in bağımsızlığından bu yana ham deri ihracatına asla izin vermemiştir.
Ülke 1989 yılına kadar wet blue – yarı işlenmiş nemli krom tabaklanmış deri – ihraç etmekteydi. Hükümet, gelişen ayakkabı ve deri ürünleri sektörünü göz önünde bulundurarak ihracatı yasakladı.
Ticaret Bakanlığı geçen yıl, tabakhanelerin tüccarlardan ham deri satın almakta isteksiz davranmaları halinde ham deri ihracatı yapılacağını duyurmuştu. Ancak bakanlık son anda karardan geri adım attı.
Tabakçılar hükümetin son kararının deri, deri ürünleri ve ayakkabı sektörünü tehdit edeceğini, zira ham deri ihracatının hammaddenin iç piyasada daha az bulunmasına yol açacağını belirttiler.
Tabakçılar, “Geçen yılki ham deri koleksiyonlarından yaklaşık 700 crore değerinde satılmamış yarı işlenmiş deri var. Bunun da ötesinde, önceki yıllardan kalan yaklaşık 2.800 crore değerinde deri yığılmış durumda.”
“Hükümet altı ay boyunca yarı işlenmiş wet blue ihracatına izin verseydi biriken stokları temizleyebilirdik. Hükümet yarı işlenmiş deri ihracatına izin vermek yerine ham deriyi tercih etti, bu da tabakhane işletmelerinin kapanmasına ve bu sektörde işsizliğe katkıda bulunacak,” dedi Bangladeş Tabakçılar Birliği Başkanı Shahin Ahmed.
Hükümetin ham deri ihracatı kararının ardındaki nedenler
Hükümeti ham deri ihracatı üzerindeki yasağı kaldırmaya zorlayan en az üç neden vardır.
Tabakçıların ham deri satın almaktan kaçınması nedeniyle geçen yıl çok sayıda ham deri çöpe atıldı. Bu nedenle bakanlık bu yıl kurban derilerini israf etmek yerine ihracata yöneliyor.
Geçtiğimiz günlerde Ticaret Bakanı Tipu Munshi katıldığı bir programda geçen yıl yaşananlardan ders aldıklarını ve ham deri ihracatını düşündüklerini söyledi.
Buna ek olarak, yeni koronavirüs serpintisi tabakhanelerde deri yığılmasına neden oldu ve bu bayramda ham deri toplamaya ilgi göstermeleri beklenmiyor.
Bu arada Ticaret Bakanlığı yetkilileri, tabakhane sahiplerinin stok fazlası verilerini göstererek hükümet tarafından sabitlenen ham deri fiyatlarından daha az ödeme yaptığını söyledi. Hatta ham derinin birçok yere atılmasına bile izin verdiler.
Geçtiğimiz Haziran ayında Ticaret Bakanlığına gönderilen bir Ticaret ve Tarifeler Komisyonu raporunda da ham deri ihracatı tavsiye edilmişti.
Raporda, “Covid-19 salgını nedeniyle uluslararası piyasada hem deri talebi hem de fiyatı düştüğü için yerel işadamları ham deri alımlarıyla daha az ilgileniyor” denildi. Uluslararası piyasayı göz önünde bulundurarak daha düşük bir fiyat belirledikten sonra ham deri ihracatını tavsiye etti.
Komisyon, bu bayramda metrekare başına tuzsuz sığır derisi için 30-40 Tk, keçi derisi için ise 15-25 Tk önerdi. Fiyatlar geçen yıl sırasıyla Tk45-50 ve Tk15-20 idi.
Ham deri ihracat fiyatlarının alt sınırının belirlenmesi konusunda Ticaret Bakanı Dr. Jafar Uddin herhangi bir planlarının olmadığını söyledi. Bunun yerine, ihracatçılar pazarı göz önünde bulundurarak karar vereceklerdir.
Hükümetin bu bayramda kurbanlık hayvanlar için ham deri fiyatlarını 26 Temmuz’da belirleyeceğini söyledi.
Ham deri ihracatı için ‘yetersiz sayıda’ dondurulmuş konteyner
Tabakçılar Birliği Başkanı Shahin Ahmed, hükümetin bağımsızlıktan bu yana deri girişimcilerine en büyük önceliği vermesi nedeniyle ham deri ihracatı kararına şüpheyle yaklaştı.
“Hükümetin neden aniden böyle bir karar aldığı konusunda yorum yapmaktan kaçınsam iyi olur” dedi.
Bangladeş’in tabaklanmamış sığır derilerini ihraç etmek için yeterli donmuş konteynere bile sahip olmadığını söyledi. Bu nedenle, ihracat tesisinin çıktılarına el konulmasını eleştirmiştir.
Bangladeş’te yıl boyunca kesilen büyükbaş hayvanların yarısı Kurban Bayramı’nda kurban edilmektedir. Hükümetin tahminlerine göre Müslümanlar her yıl bayramda yaklaşık 1 ila 1,15 milyon büyükbaş hayvan kesiyor.
Ancak ticaret bakanlığı yetkilileri, pandemi kaynaklı mali kriz nedeniyle kurbanlık hayvan sayısının bu yıl 80-85 bine kadar düşebileceğini tahmin ediyor.
