Merhabalar Magazine Leather Yayıncılık olarak Uşak Organize Sanayi Bölgesin’de Çetinkaya Deri Tabakhanesi fabrikalarında firma sahibi CEO’su Metin Çetinkaya gerçekleştirdiğimiz röportajımız.
Metin bey, öncelikle sizleri tanımak isteriz.
Merhaba ben Metin Çetinkaya, Çetinkaya Deri firmasının sahibi aynı zamanda ortağıyım. Yani biz iki kardeşiz. Evli ve üç çocuk babasıyım. 1990 Yılında şirketimiz kuruldu. Daha önce aile şirketiydik. Merkezimiz ofisimiz İstanbul Zeytinburnu’nda, fabrikamız Uşak’ta buradadır. 2016 Yılında teşvik kapsamından faydalanıp yatırım yapmış olduk. Daha önce fabrikamız İstanbul Tuzla’daydı. Deri sektörüyle uğraşıyoruz. Çocukluğumuzdan beri bu mesleğin içindeyiz.
Çetinkaya ailesinden bahseder misiniz?
Çetinkaya deri firması 1990 Yılında firmamızı kurduk. Şirketleşmeye gittik. Giysilik, ayakkabılık, çantalık ve eldivenlik deri üretiyoruz. Aşağı yukarı Otuz beş yıldır bu sektörün içindeyiz ve faaliyet gösteriyoruz. Aile şirketi olarak, iki kardeş ben ve abim şirketi beraber kurduk. Şuanda da yanımıza kendi çocuklarımızı da firmaya dahil ettik. Artık satış pazarlama bölümünü de gençlere devrettik. Kendimiz de üretim, organizasyon bu tip işleri artık takip ediyoruz. Giysilik, ayakkabılık ve çantalık deri üretiyoruz.
Aşağı yukarı otuz beş yıla yakın piyasada faaliyet gösteriyoruz. İlk tacirlik olarak başladık. 2005 yılında tabakhane bölümüne geçiş yaptık. Yani o döneme kadar tacirlik alım satım yaparak yürüttük, 2000 yıllarından sonra tabakhane sektörüne geçiş yaptık ilk napa olarak başladık faaliyete, daha sonra kürk imalatına da başladık. 2016’dan sonra Uşak’taki fabrikayı kurduktan sonra kürkü napayı hepsini tek bir yerde toplamış olduk.
Dünyamızın gündeminde tekstil ve deri olarak sürdürülebilirlik var. Bu konuda Avrupa Birliği Parlamentosunun düzenlemiş olduğu ESPR yasasına göre sürdürülebilirlik adına neler söylemek istersiniz?
Evet, tabi onunla ilgili bizde mecburen artık bütün dünyaya hepimizin ayak uydurması gerekiyor. Biz de ona göre yatırımlar yaptık, farklı şeyler yaptık. Mesela Olivenleder, zeytin yaprağından deri tabaklaması yapıyoruz. Bir Alman firması Olivenleder ile işbirliğine gittik. Onun dışında metal-free deriler üretiyoruz. Metal içermeyen sağlığa, çevreye daha uyumlu deri imalatımız var. Bunlarla ilgili faaliyetler gösteriyoruz. Yani sürdürülebilirlik çevreyi kirletme adına az su tüketimi, enerji verimliliği bunlarla ilgili ciddi yatırımlar yaptık. Çetinkaya deri olarak tabakhane olarak zaten yeni sistem bir fabrika kurduk. 2016 yılında modern bir tabakhane kurduk.
Makine parkurlarımız yaptığımız yatırımlar ve çevreye yönelik yatırımlar yaptık. Su ile ilgili yatırımlar yaptık. Onun dışında enerji ile ilgili projeleri var. Şu anda çatımızın üzerinde büyük güneş panelleri projesi var ve faaliyette. Şu anda elektriğimizin yüzde yetmişini kendimiz üretiyoruz.
Tüm bu tabakhanenin enerji üretimini….
Yüzde yetmişini şimdilik kısmını güneş panellerinde karşılıyoruz, geri kalan yüzde otuzu Organize Sanayi Bölgesin’den alıyoruz.
Olivenleder firmasıyla bir işbirliğiniz söz konusu. Buradan doğan faaliyetleriniz hakkında neler söylemek istersiniz?
Olivenleder çok güzel bir proje. Alman firması Olivenleder firması ile aşığı yukarı 5 yıl önce işbirliğine gittik. Çünkü artık sürdürülebilirlik çok önemli, bütün dünyada ön plana çıktı. Çevreyle ilgili, havayla ilgili ve atıklarla ilgili artık her şeyin hesabı yapılıyor. Çok önemli bir duruma haline geldi. Olivenleder dediğimiz zeytin yaprağından tamamen zeytin yaprağı ekstratından üretilen doğal kimyasal tanen. Bunlar tamamen bitkisel tanenler. Bunlarla deri tabaklaması yapıyoruz. Yani kuzu derisini bitkisel tanenlerle tabaklayıp giysilik, ayakkabılık, çantalık deriler yapıp, hatta eldivenlik yeni geliştirdik. Eldivenlik derilerde üreterek dünya pazarına satıyoruz. Ve tabii bu bize ciddi birşey kazandırdı.
Dünyada birkaç tane çok önemli marka bizimle iletişime geçtiler. Çevreci bir ürün olduğu için. Yenilikçi ondan dolayı şu anda bu firmalarda da ciddi ticaretimiz devam ediyor bu konuda. Farklı bir şey yaptığınızda yeni bir şey kimse de olmayan şeyleri ürettiğiniz zaman haliyle yenilikçi bir firma oluyorsunuz ve marka değeriniz yükseliyor. Bu sefer iyi firmalar sizinle iletişime geçiyorlar. Ürünlerinizi kullanmak istiyorlar. Bu konuda da şu anda altı yedi tane ciddi markayla çalışıyoruz. Ama Olivenleder başladıktan sonra bu markalar bizimle iletişime geçtiler ve bunlarla şu anda ticaretimiz var. Hem bizim için tabi iyi oldu, hem finansal açıdan iyi oluyor çünkü daha iyi.
Bugün en önemli zor şey pazarlama satış. Özellikle yurtdışı pazarları çok önemli. Bu da bize tabi ciddi şekilde bir katkı sağladı.
Peki, sürdürülebilirlikle ilgili öncel çalışmalarınız var mıdır?
Evet tabii ki, Olivenleder dışında birkaç tane çalışmamız var. Mesela Recycle deri dediğimiz deri atıklarından tekrardan deri yapıyoruz. Yani tıraş atıkları olsun, zımpara atıkları olsun bunları tekrardan deriye geri kazandırıyoruz. Hem çevreyi daha az kirletmiş oluyoruz, hem farklı bir deri üretmiş oluyoruz. Ayrıca yeni bir projemiz daha var. Bu da yani yeni değil esasında proje iki yıllık. Şu anda bununla ilgili deri üretiyoruz. Kendi ismini kendimiz verdik.
E-tabaklama diye tamamen organik deri. Bu da kullandığımız yine malzemeler tamamen organik bitkisel tanenler kullanıyoruz. Organik olduğundan dolayı buradan çıkan atıkları, talaşlar, tıraş tozları gibi o tip şeyleri de gübre olarak da bahçelerde kullanılabilir. Yani bununla ilgili şu anda çalışmalar yapıyoruz inşallah bir ya da iki sene içinde de bu atığı gübreye dönüştürme ile ilgili ciddi bir çalışmamız var inşallah sonucunu alacağız bir iki yıl içinde.
İnşallah başarılarınız daim olsun. Gerçekten çok önemli. Aynı zamanda burada hem tarıma hem de çevreye karşı çok büyük bir yatırım yapıyorsunuz.
Peki, Türkiye iç piyasası ile ilgili derin sektörü adına neler söylemek istersiniz?
Şimdi piyasalarla ilgili tabii ki dünyada da dengeler değişiyor. Ciddi ekonomik zorluklar geliyor. Yani bütün dünyadaki haliyle Türkiye’de bazı şeylerden etkilenmiş oluyor. Ekonomik koşullardan dolayı biraz daha piyasalar daraldı. Bunun için bütün hedeflerimizi hep ihracat üzerine belirliyoruz.
Yani en başta olmazsa olmaz ihracat. Bu konuda atılımlarımız var. Yani müşteri ziyaretleri, yurt dışındaki fuarlarla ilgili yıllardır biz zaten dünya fuarlarına katılıyoruz firma olarak yani iyi olacağını ümit ediyoruz. Çünkü tamamen iyi olması yönünde uğraşıyoruz. Ama piyasalar sonuçta dünyada bir daralma var. Hepimiz bunun farkındayız. Yani Türkiye’de etkileniyor ama inşallah düzelecek en azından düşüncelerim olumlu.
Deri sektörü bilim adına geri dönüştürme merkezleri burası, O yüzden çok önemli bu tabakhaneler.
Uluslararası fuarlara katılıyor musunuz?
Evet katılıyoruz. Mesela biz daha önce Rusya ve Ukrayna’daki fuarlara katılıyorduk, daha sonra Hong Kong, Şangay, Çin’deki fuarlar, Uzak Doğu fuarlarına katıldık. Aşağı yukarı on yıldır da tamamen Avrupa ve Amerika fuarlarına katılıyoruz. Yani Paris Premiere Vision fuarı, LineaPelle İtalya’daki LineaPelle ve Amerika’daki LineaPelle fuarlarına, altı tane fuar var Yaz ve kış fuarları olmak üzere onların hepsine katılıyoruz ve sonucunu da alıyoruz. Tabi yeni yeni müşteriler, markalarla tanışma olanağımız oluyor. Yani bugün atılım yapmanız gerekiyor yani müşteri ayağınıza artık gelmiyor. Çünkü dünya zorlaştı. Kendimiz bu fuarları takip ediyoruz. Ekip olarak Çetinkaya ailesi olarak ekibimiz var. Ona göre tüm fuarlara gitmeye gayret gösteriyoruz.
Peki tabakhanenizle ilgili teknoloji katılımlar, yapay zeka teknolojileri konusunda çalışmalarınız var mıdır?
Evet, bizim de var zaten Leather working Group (LWG) üye bir firmayız ve Gold sertifikamızla en üst segment olan bir tabakhaneyiz.
Bundan dolayı da zaten olmazsa olmaz programlarımız var. Otomasyon programları gibi yatırımlar yaptık. İlk ham deri girişinden çıkışına kadar son finale kadar olan proses programı yüklediğimizde direkt proses aşamalarını ve artı kullanılacak kimyasalların maliyetlerini, son final maliyetine kadar her şeyi görebiliyoruz. Takip sistemi derinin hangi mezbahadan gelişinden dahil olmak üzere hangi firmaya satışına kadar olan bütün bölümleri takip edebiliyoruz.
İzlenebilirlik adına çok özel bir proje aslında…
Evet… Tabakhaneler için en önemli olmazsa olmazlardan…
Kesinlikle…
Üniversitelerle veya derneklerle bir işbirliğiniz var mıdır? Çalışmalarınız var mıdır?
Uşak Üniversitesi ile moda sanat bölümüyle ilgili bir anlaşmamız var. Moda tasarımı bölümüyle ilgili iki bin yirmi iki yılında protokol imzaladık. Biz tabi üniversitedeki öğrencilere fabrikayla ilgili ürünlerle ilgili destekler vermeye çalışıyoruz. Bazen üniversiteden farklı şeyler olduğunda üniversiteden faydalanmaya çalışıyoruz. Bu konuda Uşak Üniversitesi ile işbirliğimiz var bizim evet.
Peki Metin Bey, nitelikli eleman kalifiye eleman konusunda neler söylemek istersiniz?
En büyük sıkıntımız şu anda nitelikli eleman zaten Türkiye’nin en büyük problemi şu anda. Kesinlikle acilen mesleki yerlerin açılması lazım. Meslek okullarının açılması lazım. Hatta deri sektörüyle ilgili de artık yeni eleman yetişmiyor. Gerçekten zor. Ege Üniversitesi Deri Mühendisliği bölümünden. belli mezun olanlar var oradan faydalanmaya çalışıyoruz. Biz tabi iyi markalarla çalıştığımız için mecburen deri mühendislerine çok ciddi ihtiyacımız var. Yani bu konuda Ege Üniversitesi’nden destek almaya çalışıyoruz.
Yeni mezun olmuşları kendi bünyemize alıp gelecekle ilgili yatırımlar yapıyoruz. Ama onun dışında da normal kalifiye işçi konusunda çok ciddi bir problemlerimiz var. Yani benim kendi önerim hükümetimizin bu konulara ciddi bir şekilde yatırım yapması gerekiyor. Mesela makinacı, tıraşcı, zımparacı bunlarla ilgili belli bölgelerde deriyle ilgili olan bölgelerde, tabakhanenin olduğu bölümle ilgili derslikler açılabilir. Tamamen kalifiye eleman yetiştirmek adına. Bence yatırımlar yapılması gerekiyor. Tekstilin de kendisiyle ilgili yani her bölümün kendi içinde özel okullar açılması lazım. Kalifiye eleman yetiştirmek adına ülkemizde şu anda maalesef en büyük zorlandığımız konu kalifiye eleman bulmakta zorluk çekiyoruz.
IDMIB (İstanbul Deri ve Deri Mamulleri birliği) belirlediği okullar var ama tabi bunlara da teşvikler önemli aslında, en önemli şey teşvik yapılması lazım.
Peki bu teşvik konusunda yeni nesile neler söylemek istersiniz?
Evet şöyle söyleyeyim yani gençler, tabi daha çok herkes oturup masa başında iş yapmaya çalışıyor. Ama herkes oturup masa başına iş yaparsa asıl üretimi kim yapacak? Yani gençlerin artık biraz daha böyle kolay işlerden ziyade zor olsa bile zanaata yönelik mesleklere eğilmeleri lazım.
Çünkü böyle giderse bir on sene sonra hakikaten üretim yapamayacak hale geleceğiz. Yani herkes oturup bilgisayar basınında iş yapmaya çalışıyor. Ülkemizde çok fazla üniversite açıldı tabii burada açılmasıyla birlikte bence biraz daha kalite düştü diye düşünüyorum. Daha çok mesleki okullara gençlerin eğilmesi gerekiyor bu çok önemli.
Yani Orta Öğretim okullarına kadar indirilmesi lazım diyorsunuz?… Evet , zaten ortaokuldan başlaması lazım. Yani bir söz var, ağaç yaşken eğilir. Yirmi yaşından sonra hani ne kadar insanlara bir şeyler öğretebilirsiniz ama Orta Öğretim Okulu’ndaki 13-14 yaş aralığındaki öğrenciler mesleki eğitimleri aldığında zanaatı öğrenmiş olur bu işlerin üzerinde durmamız gerekiyor.
Kesinlikle…
Verdiğiniz bilgiler için çok çok teşekkür ederim. Başarılarınızın devamını diliyorum. Sürdürülebilirlik adına yapmış olduğunuz çalışmalar çok güzel. Umarım bu Türkiye geneline ve tüm firmalara yayılır. Hem çevremize hem de doğamıza fayda sunmuş olur.
Hepimizin temennisi bu…
Peki çok teşekkür ederim.
Teşekkürler, İyi yayınlar diliyorum.
