2021 ile sessizliğe bürünen bu ticaret savaşı Trump’ın 2. Dönemiyle birlikte yeniden alev aldı ve 2025 başında ivme kazandı.
Piyasalar belirsizliğini korurken Amerika gümrük vergilerindeki radikal değişimler tüm gündemi üzerine topladı. Her firma kendi müşteri portföyü kapsamında süreci yorumlamaya çalıştı. Sevindirici haber şu ki Çin dahil tüm ülkelerde artan bu vergiler 90 günlük bir ötelemeye tabi oldu. Tabi Çin üzerindeki oran bir hayli hareketli. Hali hazırda siparişleri olan ve projeleri başlamış firmalar en azından bu anlık değişimi yönetebilir pozisyona geldi 90 günlük öteleme ile birlikte.
Amerika’ya doğrudan ya da dolaylı siparişleri olan üreticiler, alt yükleniciler ve tedarik zincirinin büyük kısmını yüksek vergi dilimine girmiş ülkelerde yapan firmalar bu stresi kontrollü bir şekilde yönetmeyi başardı diyebiliriz. Fakat bu kısa süreli öteleme elbette süreklilik kazanmayacak bir yerde nihayete erecek ve üreticiler yeni gümrük vergi dilimleriyle yüzleşecek.
RELATED STORIES
Amerikan markaları bu sürecin kısa sürelide olsa esnetilebileceğini görmüşlerdi ve tedarik zincirlerinde bir “Panik Havası” oluşturmuyorlardı. Şunu söylemekte bir sakınca yok ki sağduyusunu çözüm odaklılık üzerine kurmuş firmalar bu anlık stresleri daha iyi karşıladı, paniğe kapılmadan üretimlerini planladı, yaptı ve yapmakta.
350 milyona yaklaşan Amerika nüfusu Deri ve Deri mamullerinin en önemli pazarlarından diyebiliriz. Bu kapsamda Amerika-Çin arasında yaşanan bu karşılıklı gümrük tarifelerindeki değişimler tüm ara tedarikçileri etkilemekte ve tedirgin etmekte.
2018 sonlarında Trump’ın ilk başkanlık dönemiyle başlayan bu süreç, Trump’ın ikinci döneminde tekrar alevlenmeye başladı. Süreç üzerine daha samimi bir yorum yapabilmek için yıllar içerisinde yaşanan değişiklikleri birlikte inceleyelim.
Aşağıdaki tabloda geçen ‘’Section 201’’, ‘’Section 232’’ ve ‘’Section 301’’ ifadeleri Amerika Ticaret Yasasının ilgili bölümlerini içeren kısımlar. Tablo’nun ‘’Section 301’’ kısmıyla 24 Eylül 2018 ile deri hazır giyim ve saraciye sektörününe etkisi başladıysa da, 2018-2021 yılları arasında yaşanan değişikliklerin sıklığı kendi yorumunuzu yapabilmenize olanak sağlayacaktır. Bu yüzden tüm listeyi paylaşmakta fayda gördüm.
2021 ile sessizliğe bürünen bu ticaret savaşı Trump’ın 2. Dönemiyle birlikte yeniden alev aldı ve 2025 başında ivme kazandı. Aşağıdaki son 3 değişiklik ilerlemenin ne denli radikal olduğunu gösteriyor. Bu süreçte odağımızı nereye kaydıracağız, yatırımlarımızı, pazar çeşitliliğimizi nasıl yöneteceğiz soruları akla geliyor.
- 12 Mayıs 2025: Çin ve Hong Kong da üretilen mallara getirilen %145’lik gümrük vergisi 90 gün süreyle %30’a indirildi.
- 1 Mayıs 2025: Çin ve Hong Kong da üretilen 800 $ altı değerdeki mallardan alınan %0 gümrük vergisi kaldırıldı. %145 e çıkarıldı. Tüm küçük numune paketler dahi bu kapsama dahil edildi.
- 12 Nisan 2025: Çin ve Hong Kong da üretilen mallara gelen %145 (%10+%10+%125) gümrük vergisi getirildi.
Tablo kimi ülkelere fırsatlar sunuyor gibi gösterse de Trump’ın neye nasıl karar vereceği soru işareti olarak durmakta.
Başta Apple olmak üzere Amerikan şirketleri potansiyel belirsizliğin daha da artması sebebiyle Çin’den çıkışlarını ivmelendirmekteler.
Çin ile rekabet halinde olacak diğer ülkeleri ayıran temel nokta; kapasite ve kalite.
Benzer kapasiteleri gösterecek ülkeler yok değil fakat istenen kalitede ürünü istenen terminde sevk edebiliyor olmak büyük bir “know how ‘ın” hayata geçirilmiş olmasını gerektiriyor.
Türkiye, bu şartlarda minimumda %15‘lik bir fark ile diğer ülkelere göre avantaj gösterse de kapasite kullanımı ve üretim maliyetleri sebebiyle büyük potansiyeli taşımıyor. Elbette bu %15’lik fark iyi yönetilirse yüksek katma değerli ürün&marka gruplarının Türkiyede üretim yapmasını teşvik edecektir.
Amerikan firmaları yeniliklere çok açık sayılmazlar, merkezileşmiş sistemleri, araştırmaktan risk almaktan çekinebilen sistemleri vardır.
Hal böyle olunca Türk firmalarının kendisini daha iyi ifade etmesi, rakip ülkelerde yaşanabilecek belirsizliklerin ve %10‘luk gümrük vergisinin altının kalın biz çizgiyle çiziliyor olması Türk firmalarının fark yaratmasını sağlayacaktır.
Burada ihracatçı birliklerine, politika geliştiricilerine ve firmaların kendilerine işler düşmekte. Yeterince iyi ifade edilebilirse sonuç almak mümkün olacaktır.
Süreci fırsata çevirmek isteyen ülkeler yok mu? Birkaç örnek vermek gerekirse;
İngiltere
Hindistan
Güney Kore örnek olarak gösterilebilir.
Karşılıklı Gümrük Vergilerini kaldırmaktan tutunda, farklı politikalara ortak olmak, hazır bu ticaret savaşı derinleşecekken köşeleri kapmak isteyenler tabi ki de var.
Benzer bir durum Türkiye özelinde de yapılabilir. Belki yüksek kapasitelerde şu aşamada bir üretim beklenemez ama katma değeri daha yüksek ürün gruplarından daha fazla pay alınması sağlanabilir. Buda ne yazık ki beklemek ile değil doğru takımlarla çalışarak hayata geçirilebilecektir.
Ticaret Savaşları daha çok can yakacağa benziyor, peki bu savaşın kazananları kimler olacak bir sonraki yazımızda bunu birlikte tahmin edelim…
